EVTM Nedir?

Endovasküler Hibrid Travma ve Kanama Yönetimi (EVTM) Nedir?

Son 20 yıldır travma yönetiminde endovasküler girişim uygulamaları artarak devam etmektedir. Başta bu uygulamalar daha çok aort anevrizmalarına girişim amaçlı kullanılmakta iken zaman içinde kullanım amacı travmaya doğru genişleyerek yaygınlaşmıştır. Son yıllarda görüntüleme yöntemlerindeki (ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi, Doppler, anjiyografi vb.) gelişmeler ile EVTM uygulamaları da yaygınlaşmıştır.

EVTM uygulamaları arasında REBOA (Resuscitative Endovascular Balloon Occlusion of the Aorta- Aorta’nın endovasküler resüsitatif balon oklüzyonu), coil embolizasyon, stentleme gibi kanama kontrolü ve travma nedeniyle oluşan hasarlanmanın tamirini sağlayan yöntemler sayılabilir. Özellikle hemodinamik olarak stabil olmayan travma hastalarında sağ kalıma katkısı olan bu minimal invaziv yöntemler dünyada hızla yayılmaktadır. Bununla birlikte unutulmamalıdır ki, EVTM geçici bir hemodinamik stabilizasyon yöntemidir ve hiçbir zaman açık cerrahinin yerine kullanılmamaktadır. Açık cerrahiye kadar hastaya ve hekime belki kısa ancak çok değerli bir zaman kazandırmaktadır.

EVTM’nin travma yönetiminde tamamlayıcı unsurlardan biri olduğu günümüzde artık kabul edilmektedir. Travmanın erken döneminde EVTM işlemlerinin uygulanması hayati önem taşımaktadır. Hastane öncesi dönemde EVTM ile sağlanan kanama kontrolü ile travmanın neden olduğu ölüm oranlarının daha az olduğu literatürde net olarak ortaya konmuştur. Bundan dolayı hastane öncesi EVTM dünyada özellikle savaş ve afet tıbbında yerini gün geçtikçe daha da sağlamlaştırmaktadır. EVTM’nin açık cerrahi ile hibrid kullanımı travma yönetimine yeni bir soluk getirmektedir. Böylece travma yönetiminde klasik bakış açısının değişmesi gerekmektedir. Ülkemizdeki travmaya bağlı ölümler göz önünde bulundurulduğunda gerek hastane öncesi gerekse acil servislerde EVTM yöntemlerinin bilinmesi ve uygulamalarının yaygınlaşması ülkemizin genç nüfusunun kaybının önlenebilmesi adına büyük bir adım olacağı kuşkusuzdur.

Endovasküler travma yönetiminde en popüler yöntemlerden biri REBOA olarak görülmektedir. Dünyada birçok merkezde hemodinaminin geçici stabilizasyonunda yaygın olarak kullanılan REBOA, komprese edilemeyen karın ve toraks travmalarının yönetiminde acil resüsitatif torakotominin dahi yerini almıştır. Ülkemizde neredeyse hiçbir merkezde EVTM ya da REBOA için gerekli donanım (malzeme, bilgi, tecrübe) bulunmamaktadır. TR-EVTM olarak temel amacımız REBOA dahil EVTM işlemlerinin ne olduğunu, nasıl yapıldığını, hangi durumlarda ve kimlere yapılması gerektiğini anlatmak, bu hayat kurtaran işlemlerin tüm ülke genelinde kullanımını teşvik etmektir.